Themasessie 1 van 11 u. tot 13.00 u.

1. Het Ontwikkelen van Veerkracht is vooral Afleren! (Peter van den Boom)

• De hoofdlijnen en vragen die aan bod komen doorheen deze interactieve sessie:
• Hoe kun je het veilige en soms knellende korset van de hiërarchisering en bureaucratisering afleren om de veerkracht te vergroten?
• Hoe ziet die veerkrachtige organisatie eruit? En waarin verschilt zij van een robuuste organisatie?
• Welke veranderkundige interventies in de cultuur zijn noodzakelijk? Welke rollen vervul je daar zelf bij? 

Peter van den boom zijn achtergrond is Marketing; Personeel & Arbeid; Sociaal Culturele Wetenschappen (nadruk op organisatieantropologie) en Filosofie. Hij combineert zijn ervaring en inzichten in verschillende gastdocentschappen en boeken: Touwtrekken om Organisatiecultuur, Kleefstof van de Menselijke Maat en De Interne Veranderaar.

Hij heeft tegelijk een brede werkervaring als sales-/marketingmanager; opleidingen; International Human Resource Development bij AKZO; zelfstandig consultant en interim-manager bij Boom Training and Consultancy. Als zelfstandig adviseur heeft hij veranderkundige trajecten begeleid en aangestuurd in profitorganisaties, onderwijsinstellingen en publieksorganisaties. 

2. Veerkracht en druk, twee kanten van dezelfde medaille. Een actieve workshop rond verrassende denkkaders (Johan De Wilde)

We zullen samen objectiveren in welke zin de eisen en verwachtingen t.a.v. onze opleiding en jobinvulling veranderen. We nemen daarbij tijd om stil te staan bij onze servaringen met die veranderingsprocessen. Hoe percipiëren we de druk op ons en welke effecten heeft dat op onze eigen veerkracht?

Bij dit alles zullen we kort reflecteren vanuit bekende en minder bekende denkkaders zoals:

• verzakelijking van en micropolitiek in sociale relaties versus “the gift” en het idee van wederkerigheid (Scott & Mauss)
• de ‘hegemonie’ van bepaalde ideeën waarin we tegelijk socialiseren en ons tegen afzetten (Gramsci)
• competentielijsten versus een verruimde professionaliteitsopvatting (Korthagen e.a.)
• nascholing en professionele polyvalentie versus theorieën rond informeel leren en teamwork (Cross, Beausaert)

Tot slot proberen we tot een oordeel te komen over wat van ons verwacht wordt en tot een schets van paden naar actie.

Johan De Wilde is opleidingshoofd Kleuteronderwijs, ODISEE 

3. Scholen slim organiseren. Anders werken met goesting (Tom Van Acker)

Mensen met dezelfde functie samen: vakleerkrachten, beleidscoördinatoren, … We geven onderwijs in jaren en vakken. De meeste functionele organisaties hebben mooi werk geleverd. In een koekjesfabriek met gestandaardiseerde producten is deze werkwijze nog altijd het meest efficiënt. Maar is onze school een koekjesfabriek?

In deze themasessie neemt Tom Van Acker je mee in de grote paradigma-shift voor het onderwijs:

• Nieuw paradigma op leren: hoe voorbereiden op een toekomstige maatschappij en beroepen die we nog moeten uitvinden?
• Nieuw paradigma op organiseren van werk: hoe omgaan met de steeds wisselende eisen en de toenemende prestatiedruk?
• Nieuw paradigma op leiderschap: hoe condities creëren waardoor medewerkers kunnen ‘doenken’ of denken en doen?

Om deze paradigma’s georganiseerd te krijgen, pleit Tom voor de ‘slimme school’ waar zelfsturende teams samen verantwoordelijk zijn voor een compleet takenpakket.

‘Tom Vanacker is Senior consultant in de innovatieve arbeidsorganisatie bij Flanders Synergy 

4. Veerkracht als resultaat van relatie (Johan Van der Vloet en Ilse Cornu)

Is veerkracht het nieuwe toverwoord dat onze ‘rek’ altijd maar vergroot? Of is veerkracht Iets wat draagkracht geeft doordat mensen de zin van hun inspanningen zien?

Die link tussen zingeving en veerkracht biedt een interessante focus voor leidinggevenden. Hoe kun je in een context van verandering een gezamenlijk project ontwikkelen en dragen? Welke relaties en manieren van leiding geven helpen daarin?  Hoe kun je dit tevens verbinden met de christelijke inspiratie als ‘veerkrachtig’ verhaal?

Vanuit enkele (interview)fragmenten verkennen we samen met de deelnemers het thema. Tegelijk bieden we een frame aan waarbinnen de leidinggevende op zoek gaat hoe zij de factoren van veerkracht kan mediëren naar personeel in de dagelijkse omgang, de communicatie van verandering en nieuwe projecten. Tot slot geven we vanuit enkele praktijkcases, door de deelnemers zelf aangebracht, een eerste aanzet naar een ‘veerkrachtige’ omgang en aanpak.

Johan Van der Vloet is docent UCLL en Ilse Cornu is docent ODISEE

5. Leidinggeven aan docenten? Niet doen! (Johan De Langhe)

Een (hoge)school is een typische kennisorganisatie. De medewerkers zijn professionals, zij hebben gestudeerd om eindelijk te mogen doen waar ze zo enthousiast over zijn. Passen we daar de regels van het klassieke management op toe (controle, processen, organisatiestructuren, administratieve opvolging ...) dan lopen we veel kans om alles te verprutsen.

Waarom? Omdat echte professionals liever iets goed doen dan fout, zich willen concentreren op de essentie van hun job, spontaan creatief en productief willen zijn.

Betekent dit dat alles zo maar van zelf loopt? Is het management dan overbodig? Of hebben wij een (andere) rol te vervullen? Hoe wil je dat je (hoge)school / opleiding groeit? Aan het tempo van de directeur of met de snelheid van pakweg 10, 20 of meer professionals? Met andere woorden: ben jij een 1 op 1 manager, een 1 op n of een n op n? Hoe kun je docenten voluit autonomie en verantwoordelijkheid geven en toch zorgen dat de globale doelstellingen gehaald worden? Ook in tijden van instellingsvisitatie! En daarbij veerkrachtig inspelen op steeds nieuwe uitdagingen.

Johan De Langhe is directeur studiegebied Handelswetenschappen en bedrijfskunde, VIVES

6. Zelfzorg, buffer tegen burn-out (Caroline Damman en Bart Dewaele)

In de workshop belichten we welke aspecten op de verschillende niveaus een rol spelen bij burn-out met name “ik als persoon”, “mijn dienst/organisatie” en de “ruimere samenleving”. Doel is om zicht te krijgen op welke manier de verschillende niveaus inspelen op de persoonlijke balans van draagkracht en draaglast. Inzicht als eerste stap tot preventie. Hierbij wordt benadrukt dat de verantwoordelijkheid voor burn-out op verschillende niveaus zit.

Als eerste is er de “ik als persoon”: wat zijn de sterktes en de valkuilen van de eigenheid, wat is de coping, in hoeverre zegt men graag “ja”,... We bekijken vervolgens hoe de directe werkcontext een invloed heeft. In hoeverre geeft de organisatie ruimte voor zelfsturing en regelruimte, welke eisen stelt het aan zijn team, wat is de betekenis die men vanuit de organisatie geeft aan collegiale steun, wat is het tempo van veranderingen binnen een organisatie, de cultuur van het e-mailgebruik, ... Als derde niveau is er de ruimere samenleving. De samenleving jaagt ons vaak op en stimuleert soms weinig om rust te nemen en af te grenzen.

Caroline Damman is docent ODISEE en psychologe en Bart Dewaele is docent ODISEE en sociaal agoog