Themasessie 2 van 14.15 u. tot 15.15 u.

1. De ritmische veerkracht: actieve exploratie van een dynamische en flexibele groepsdynamiek (Jos De Backer en Guy Remmerie)

Ritme is overal aanwezig. Ook in onze relatie tot anderen kunnen we ritme herkennen. Dit merken we vooral wanneer het individueel of het groepsritme verstoord is. 

Het ontdekken en ervaren van een persoonlijk ritme, in al zijn variaties, versterkt de mogelijkheden om in een team de nodige vrijheid en veerkracht te ervaren en te ontwikkelen.

Het sturen en het ontwikkelen van een groepsritme, maar ook het zich durven laten dragen door een groepsritme, verhoogt het zelfvertrouwen. Het vinden van een gemeenschappelijke dynamische ritmering versterkt de groepsdynamiek binnen een team. 

In deze themasessie voor 12 deelnemers verkennen we hoe de wijze van ritmering het sturen van een groep, of het zich invoegen in een groep kan beïnvloeden. We geven informatie over hoe we de individuele- en groepsveerkracht kunnen ervaren en hoe we onze mogelijkheden en beperkingen via ritmische improvisaties vorm kunnen geven. Er is geen voorkennis noodzakelijk.

Jos De Backer, muziektherapeut en Guy Remmerie, percussionist en docenten opleiding Master Muziek (afstudeerrichting muziektherapie) LUCA, School of Arts, campus Lemmens

2. Gecoachte ontwerpteams – een methodiek voor praktijkinnovatie en professionalisering (Els Castelein en Jeroen Thys)

Een teacher design team of ontwerpteam kan omschreven worden als een groep van twee of meer docenten die samen (materialen voor) een curriculum (her)ontwerpen.

Het verankeren van de methodiek van ontwerpteams als innovatiestrategie biedt heel wat mogelijkheden. De kans op succes in dergelijke teams worden aanzienlijk vergroot door voldoende ondersteuning, zowel procesmatig als inhoudelijk. Deze ondersteuning wordt geboden en/of gefaciliteerd door een coach.

In het kader van een praktijkgericht onderzoeksproject werden condities gedetecteerd die belangrijk zijn bij het succesvol inzetten van ontwerpteams. Hieruit vloeiden een aantal beleidsaanbevelingen voort.

Doorheen de themasessie geven we een inhoudelijke inkijk in de werking van een ontwerpteam en de taak van de coach middels getuigenissen en het toelichten van de beleidsaanbevelingen. Met de deelnemers gaan we het gesprek aan over de mogelijkheden van deze methodiek.

Els Castelein, onderzoeker UCLL en Jeroen Thys, coördinator digitale aspecten van leren UC Leuven-Limburg Comenius’

3. Verdiepend gesprek over de lezing ‘De architectuur van veerkracht. Balanceren tussen verandering en stabiliteit’ (Erwin Seydel)

Uitgangspunt voor het verdiepend gesprek is de openingslezing. Daarin wil Erwin Seydel ingaan op de vraag hoe je de veerkracht van een organisatie in de praktijk kunt vergroten. Is een ingrijpende wending nodig, een schok, zoals sommigen zeggen of is aansluiten bij bestaande mogelijkheden veel effectiever? Maar hoe doe je dat dan? We willen misschien wel veranderen, maar we werken nog steeds alsof alles planbaar is, dat we alles moeten controleren, reguleren en misschien zelfs manipuleren. Kunnen we aan dit spel ontkomen of is het zo ook wel goed?

Erwin R. Seydel begon ooit als psychotherapeut. Hij is nu emeritus-hoogleraar ‘Psychologie en Strategische Communicatie’ aan de Universiteit Twente, daarnaast was hij hoogleraar ‘Psychologie en Gezondheidsvraagstukken’ en tot voor kort hoogleraar ‘Organisatorische Communicatie’ aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Seydel vervulde gedurende langere tijd een adviesfunctie bij het System Staff College van de Verenigde Naties te New York en Turijn, ingesteld door de toenmalige secretaris-generaal Koffe Annan. Erwin Seydel vervult nog steeds bestuurstaken en adviseurschappen in binnen- en buitenland.

4. Een praktijkvoorbeeld van een complex veranderingsproces (W.J. Dunsbergen)

Augustus 2014 is in Nederland de wet op het Passend Onderwijs in werking getreden. Voorafgaand hieraan had het Nederlandse onderwijsveld de opdracht zich hierop voor te bereiden.

Het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden bestaande uit 12 schoolbesturen, met in totaal 43 scholen, is in 2007 reeds gestart met de voorbereiding op deze wet.

Er zal tijdens de themasessie een korte toelichting gegeven worden over ‘handelingsgericht werken’ en het veelzijdig veranderingsproces. Na acht jaren kunnen we tijdens de themasessie vooral dieper ingaan op een aantal metavragen:

Welke lessen zijn geleerd op de diverse niveaus?

Wat heeft dit proces/deze keuze de scholen en meer nog de kinderen opgeleverd?

Welke belemmerende en veerkrachtige factoren hebben in dit veranderingsproces een rol gespeeld?

Welke uitdagingen roepen nu op tot een veerkrachtig antwoord?...

W.J. Dunsbergen is directeur-bestuurder van de Vereniging Christelijk Onderwijs Sliedrecht en voorzitter van het bestuur van het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden

5. Storytelling of de kunst van narratief leiderschap (Jo Lefevere)

Is het vertellen van verhalen hetzelfde als het hanteren van de techniek van storytelling? Hoe kan je met verhalen een ‘tone of voice’ creëren die leidt tot wat we narratief leiderschap noemen? Wanneer en hoe vertellen we verhalen in organisaties? Waarin schuilt de kracht van storytelling? Hoe gebruik je storytelling bij de implementatie van een project of een nieuwe strategische keuze? Hoe beïnvloeden verhalen gedrag van mensen? Hoe kan storytelling bijdragen tot meer authentiek leiderschap? Hoe kunnen verhalen een hefboom zijn in het groeien naar een veerkrachtige organisatie? Deze en tal van andere vragen passeren de revue.

Het vertellen van verhalen is een ambacht zo oud als de mensheid. Deze themasessie is een proeverij rond narratief leiderschap waarbij we via kleine interventies verhalen vangen, vormen, visualiseren en vertellen en stelselmatig meer inzichten blootleggen rond de techniek van storytelling. Het is een manier om theoretische inzichten en onderzoeksresultaten over storytelling en ondernemerschap te vertalen naar de praktijk van leiderschap in veerkrachtige organisaties.

Jo Lefevere is docent Arteveldehogeschool

6. De kracht van verbindende communicatie in organisaties (Hedwig Berghmans)

Wil je een veerkrachtige organisatie, dan is het belangrijk de interne communicatie goed te verzorgen en te verbeteren. Verbindende en Geweldloze Communicatie is gebaseerd op het model van Marshall Rosenberg. Zolang wij ons in de positie van ‘Meerdere’ of ‘Mindere’ plaatsen, zal een echte verbinding niet mogelijk zijn en wordt het moeilijk om een gezamenlijk project met enthousiasme te dragen.

In onze communicatie met anderen gaan we elkaar niet beoordelen of veroordelen, maar we gaan vertellen hoe wij ons voelen en wat we nodig hebben. Op basis van deze gevoelens en behoeften formuleren we een duidelijk verzoek, zonder eisend te zijn. Uitgangspunt voor dit alles is een objectieve waarneming. Deze wijze van spreken vanuit ons hart, gaan we ook toepassen in het empathisch luisteren naar de ander. Vanuit de (h)erkenning van ieders behoeften kan gezocht worden naar strategieën om aan deze behoeften te voldoen. Zo creëren we enthousiasme, wat een fundamentele bouwsteen is voor elke organisatie.

Hedwig Berghmans is inspecteur-adviseur godsdienst voor het basisonderwijs. Hij is auteur van het boek Luisteren en spreken vanuit het hart - Verbindende en Geweldloze Communicatie